Na czym polega wniesienie skargi przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka?

Europejski Trybunał Praw Człowieka to instytucja sądowa działająca na podstawie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, której zadaniem jest ochrona podstawowych praw i wolności człowieka w państwach członkowskich Rady Europy. 

Postępowanie przed Trybunałem jest otwarte dla wszystkich obywateli państw będących stronami Konwencji. Niniejszy artykuł opisuje kroki związane z wnoszeniem skarg i przebiegiem postępowania przed ETPC. Osoba składająca skargę powinna wcześniej wyczerpać wszystkie dostępne środki prawne w danym kraju, zanim skieruje sprawę do ETPC.

1. Wniesienie skargi – Skarga do ETPC składana jest na specjalnym formularzu, który można znaleźć na stronie internetowej Trybunału. Skarga musi być odpowiednio uzasadniona i poparta dowodami. Konieczne jest również wskazanie, jakie prawa zostały naruszone oraz w jaki sposób doszło do naruszenia. Skarga może być wniesiona w języku polskim.

   
   

2. Wstępne badanie skargi – Po złożeniu skargi, pierwszym etapem postępowania jest kontrola formalna skargi, spełnienie przez skargę kryteriów formalnych otwiera drogę do jej merytorycznego rozpoznania. Na tym etapie Trybunał może również wydać decyzję o niedopuszczalności skargi.

   
   

3. Komunikacja z rządem – Skarga jest przekazywana do rządu państwa, które jest oskarżone o naruszenie praw człowieka. Rząd ma obowiązek przedstawić swoje stanowisko i odpowiedzieć na zarzuty skarżącego.

   
   

4. Postępowanie pisemne – Strony wymieniają się pismami procesowymi, w których przedstawiają swoje argumenty i dowody. Często Trybunał prosi strony o udzielenie odpowiedzi na konkretne pytania. Postępowanie toczy się w języku angielskim bądź francuskim – wszystkie pisma w toku postępowania muszą być sporządzone w tym języku.

   
   

5. Rozprawa – W niektórych sprawach Trybunał może zorganizować rozprawę ustną, podczas której strony mają możliwość przedstawienia swoich argumentów osobiście. Większość spraw rozpatrywana jest jednak na podstawie dokumentów pisemnych.

   
   

6. Orzeczenie – Po zakończeniu postępowania Trybunał wydaje orzeczenie, które może mieć różne formy. Trybunał może uznać, że doszło do naruszenia Konwencji i zasądzić odszkodowanie bądź zadośćuczynienie dla skarżącego, ale może także stwierdzić, że skarga była bezzasadna. Orzeczenia Trybunału są ostateczne i wiążące dla państw-stron.