top of page

Stan klęski żywiołowej

Po raz pierwszy w historii Polski wprowadzony został na (części) jej terytorium stan klęski żywiołowej. Co prawda w społecznej pamięci może istnieć wspomnienie wprowadzenia takiego stanu podczas tzw. „Powodzi Tysiąclecia” z 1997 roku, jednak wtedy jeszcze nie obowiązywały przepisy, na podstawie których taki stan możny by ogłosić.


Dopiero bowiem w czerwcu 2002 roku, zatem pięć lat po słynnej powodzi z 1997 roku, weszła w życie ustawa o stanie klęski żywiołowej, która dała podstawę do sprawniejszego usuwania jej skutków. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z Konstytucją RP, ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy na przykład konieczne są do zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Dlatego doraźne środki, jak np. rozporządzenia rządu czy uchwały samorządów terytorialnych (wydane bez oparcia w ustawie) nie mogłyby pozwolić jednostkom i służbom państwowym np. zmuszać mieszkańców zagrożonych rejonów do ewakuacji czy kierować ich do pomocy w umacnianiu wałów przeciwpowodziowych.

Problem ten rozwiązała właśnie ustawa z 2002 roku, która nadała Radzie Ministrów uprawnienie, aby już w drodze rozporządzenia (czyli bez głosowania w Sejmie i Senacie), w przypadku wystąpienia klęski, katastrofy czy awarii, wprowadzić na wskazanym obszarze stan klęski żywiołowej i pozwolić tym samym miejscowym służbom i jednostkom na sprawne i szybkie usunięcie skutków takiego zdarzenia.

Obecnie wprowadzony stan klęski żywiołowej obejmuje niektóre powiaty z województwa śląskiego, opolskie i dolnośląskiego, aczkolwiek w momencie pisania niniejszego artykułu zapowiadane jest rozszerzenie go na kolejne tereny zagrożone powodzią. Natomiast termin jego obowiązywania wyznaczony został na okres 30 dni, ponieważ jest to maksymalny termin, na jaki pozwala ustawa – i tu mała gwiazdka, ponieważ jeżeli nie uda się w tym terminie usunąć skutków klęski, Sejm może pozwolić Rządowi przedłużyć trwanie stanu klęski żywiołowej, ale na z góry oznaczony okres. 

Co do samych ograniczeń, to dotyczyć one mogą wyłącznie osób zamieszkałych, posiadających siedzibę lub czasowo przebywających na terenie objętym klęską żywiołową i stanowią dość szeroki katalog nakazów i zakazów. Z najważniejszych wskazać można zakaz/nakaz prowadzenia określonych działalności gospodarczych, zakaz zmian cen określonych artykułów, nakaz dokonywana rozbiórek budynków, nakaz opróżniania lokali czy wreszcie nakaz ewakuacji. 

Dodatkowo, wójt, starosta czy wojewoda, jeżeli środki, którymi dysponują są niewystarczające, mogą zobowiązać mieszkańców na przykład do udzielania pomocy poszkodowanym, czynnym udziale w wykonywaniu niezbędnych prac, udostępnianiu swoich lokali i budynków czy pełnieniu wart. Ale jak pokazał chociażby przykład z Nysy - gdzie mieszkańcy dobrowolnie utworzyli „żywy łańcuch” przy układaniu worków z piaskiem, czym realnie obronili swoje miasto przed kolejną falą powodziową - niekoniecznie trzeba zmuszać ludzi do wymienionych w ustawie obowiązków.

Reasumując, mieszkańcy terenów objętych stanem klęski żywiołowej muszą śledzić komunikaty władz i służb oraz bezwzględnie się do nich stosować. O ile bowiem niezastosowanie się do nich stanowić będzie „tylko” wykroczenie zagrożone karą aresztu czy grzywny, tak na uwadze należy mieć powód ich stosowania – a tym jest stan zagrożenia zdrowia, życia i mienia tysięcy mieszkańców Polski, który zwalczyć można wyłącznie stosując się do zaleceń odpowiednich służb i jednostek samorządowych oraz centralnych.ększego bezpieczeństwa danych osobowych i finansowych. Nowe regulacje wprowadzają skuteczne narzędzia ochrony przed oszustwami, dając Polakom większy spokój i pewność w codziennych transakcjach finansowych.

Comments


bottom of page